Τρίτη 18 Αυγούστου 2015

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΤΡΙΟΥ ΧΑΜΙΛΤΟΝ ΤΟΥ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ, ΓΙΑ ΤΑ ΓΛΥΠΤΑ ΤΟΥ ΠΑΡΘΕΝΩΝΑ

ΑΝΤΡΙΟΥ ΧΑΜΙΛΤΟΝ, 
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΓΡΑΦΕΊΟΥ ΤΎΠΟΥ ΤΟΥ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟΎ ΜΟΥΣΕΊΟΥ,
ΛΟΝΔΙΝΟ, 1999


Λίγο πριν την Συνεντευξη
Στη συνέντευξη τύπου που έκλεισα τρεις μέρες πριν και πήρα στις 11 Μαρτίου ώρα 5,00 μ.μ. από τον κ. Άντριου Χάμιλτον μέσα στο γραφείο του στο Βρετανικό Μουσείο, στην αρχή μου παρουσιάστηκε ο Διευθυντής-βοηθός του Γραφείου Δημοσίων Σχέσεων που ηγείται ο κ. Χάμιλτον, ο κ. Πωλ Ντόου, δεύτερος στην ιεραρχία μετά από αυτόν.
Ο κ. Ντόου θέλησε ευγενικά να με ξεναγήσει εκ μέρους του κ. Χάμιλτον μέσα στις αίθουσες του Βρετανικού Μουσείου. Όταν όμως, του είπα ότι δεν επρόκειτο για ξενάγηση αλλά για συνέντευξη Τύπου, προθυμοποιήθηκε να απαντήσει ο ίδιος σε κάποιες ερωτήσεις μου, αν ήθελα.

Του είπα και πάλι ότι δεν ήθελα, και δεν ήθελα γιατί, η συνέντευξη ήταν επίσημη, το πιθανότερο δε, ο ίδιος, να μην μπορούσε να απαντήσει σε αρκετές από τις ερωτήσεις μου, να τον έφερνα σε πολύ δύσκολη θέση, προκειμένου να πάρει μια τόσο μεγάλη ευθύνη! Συμφώνησε ότι μπορεί να έχω δίκιο, και χωρίς άλλες κουβέντες, με οδήγησε αμέσως στο γραφείο του κ. Χάμιλτον.

-****-
ο Άντριου Χάμιλτον
(Μιλάει ο κ. Χάμιλτον). Πριν αρχίσει να γράφει το μαγνητόφωνό σας, θα ήθελα να ξέρω ποιες, περίπου, είναι οι ερωτήσεις που θα μου κάνετε;
    Δεν υπάρχουν προκαθορισμένες ερωτήσεις, θα κάνουμε μια συζήτηση εφ’ όλης της ύλης για το Βρετανικό Μουσείο και φυσικά, για τα Ελληνικά ευρήματα που εκτίθενται εδώ. Αυτό που έχω να σας διαβεβαιώσω, σίγουρα, είναι ότι οι ερωτήσεις μου, δεν θα έχουν πολιτικό χαρακτήρα. Αυτή η πλευρά, του πολιτικού σκέλους του προβλήματος, δεν μ’ ενδιαφέρει καθόλου.    
    Πολύ καλά λοιπόν, να προχωρήσουμε...  
    Κύριε Χάμιλτον. Πέστε μου κατ’ αρχάς ποιος είστε ποιες οι σπουδές που κάνατε και ποια η θέση σας στο Βρετανικό Μουσείο;    
    Είμαι ο Άντριου Χάμιλτον, έχω σπουδάσει Μάρκετινγκ-Δημόσιες Σχέσεις και είμαι ο Διευθυντής- Εκπρόσωπος Τύπου του Γραφείου Δημοσίων Σχέσεων του Βρετανικού Μουσείου.
    Είστε και ιστορικός, αρχαιολόγος, μήπως;    
    Όχι, δεν είμαι. Έχω δουλέψει και δουλεύω βεβαίως, μ’ αυτούς τους επιστήμονες, αλλά δεν έχω σπουδάσει κάτι τέτοιο, ούτε έχω αυτές τις εξειδικευμένες γνώσεις. Στο Βρετανικό Μουσείο έχουμε αρκετούς από αυτούς, παρά πολύ καλά καταρτισμένους.     
    Πόσα Τμήματα Εκθεμάτων, περιλαμβάνει στην οργάνωσή του σήμερα το Βρετανικό Μουσείο;
    Στο Βρετανικό Μουσείο σήμερα έχουμε δέκα τμήματα, στα οποία περιλαμβάνονται αντικείμενα και εκθέματα, αρχαιολογικοί θησαυροί από όλον τον κόσμο. Το Ελληνικό τμήμα μας, είναι ένα από αυτά τα δέκα τμήματα. Στο Μουσείο μας δουλεύουν 1.060 άτομα.    
    Θα μπω κατ’ ευθείαν στο θέμα και θα σας ρωτήσω, τι έχετε να μου πείτε για τη διαμάχη που ξέσπασε ανάμεσα στους Βρετανούς και τους Έλληνες, όσον αφορά τα Γλυπτά του Παρθενώνα;    
    Η θέση μας είναι ότι δεν υπάρχει επί του παρόντος επίσημη αίτηση από την Ελληνική Κυβέρνηση, για επιστροφή των Γλυπτών, των Μαρμάρων αυτών του Παρθενώνα, πίσω στην Ελλάδα. Δεν υπάρχει επίσημη αναζήτηση...        
    Σας το ξεκαθάρισα από την αρχή, δεν μ’ ενδιαφέρει το πολιτικό μέρος της διαμάχης. Γι αυτό ας μη μιλούμε για Ελληνική κυβέρνηση, επίσημα ή ανεπίσημα πράγματα...
    Εντάξει. Η θέση μας, όμως, επίσημη-ανεπίσημη επιμένω, της Αγγλικής Κυβερνήσεως και του Βρετανικού Μουσείου, είναι ξεκάθαρη. Αυτά τα Γλυπτά, δεν πρόκειται ποτέ να επιστραφούν πίσω στην Ελλάδα. Και δεν είναι τόσο απλό το θέμα όσο φαίνεται. Μια “Ένωση Ελλήνων Φοιτητών” που έχουμε εδώ στο Λονδίνο, και που απαριθμεί περί τα 12.000 μέλη, Έλληνες φοιτητές που σπουδάζουν αυτή την εποχή στη χώρα μας, πριν από λίγες μέρες, έκανε μια μεγάλη διαδήλωση έξω από το Μουσείο, με  αίτημα την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στη χώρα σας. Επίσης μια μεγάλη καμπάνια με το ίδιο αίτημα, έκανε την εμφάνισή της και στις φοιτητικές εφημερίδες που εκδίδουν οι Έλληνες φοιτητές στο Λονδίνο...    
    Είναι λίγο σκληρή η ερώτησή μου, αλλά θα την κάνω γιατί είμαι δημοσιογράφος και γιατί δεν έκανα τόσες χιλιάδες χιλιόμετρα να έρθω εδώ, με σκοπό να ανταλλάξουμε απόψεις...    
    Φυσικά, θα χαρώ πολύ να απαντήσω, όσο σκληρή και να είναι.    
    Το ευαίσθητο σημείο στη διαμάχη μεταξύ Βρε-τανών και Ελλήνων, είναι ότι οι πρώτοι, ισχυρίζονται ο Ελγίνος, πήρε τα γλυπτά από την Ελλάδα για να τα διαφυλάξει. Oι δεύτεροι -πολύ σωστά-  τα έκλεψε. Ποια είναι η δική σας θέση πάνω σ’ αυτό το επίμαχο σημείο;    
    Ο Λόρδος Έλγιν, όταν έκανε αυτό το επιχείρημα, χρειάζονταν ειδική άδεια από τις Αρχές στην Ελλάδα για να το κάνει, και είχε αυτή την άδεια...    
    Όχι, όχι! Δεν δέχομαι κάτι τέτοιο, γιατί ξέρουμε πολύ καλά και οι δυο, την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν Ελληνικές Αρχές στην Ελλάδα, αλλά Τουρκικές. Οι οποίες πολύ λίγο νοιάζονταν, για το τι θα έκανε ο Ελγίνος, αν θα έπαιρνε και ολόκληρο τον Παρθενώνα!
    Ναι, το ξέρω. Θα ήταν πράγματι, πολύ διαφορετικό αν υπήρχε Ελληνική Κυβέρνηση τότε στη χώρα σας, αλλά αυτή ήταν η Κυβέρνηση (Τουρκική). Και σ΄ αυτήν απευθύνθηκε ο Λόρδος. Εξ’ άλλου, η Ελλάδα τελούσε υπό κατοχή τον καιρό εκείνο και δεν είχε κανένα δικαίωμα επί των Γλυπτών αυτών ή άλλων! Τι μπορούσε να κάνει επομένως ο Λόρδος μας; Απευθύνθηκε σ’ αυτούς και είναι αλήθεια ότι οι Τούρκοι, πολύ λίγο ενδιαφέρονταν γι’ αυτά...    
    Ναι, και αυτοί ήταν που μετέτρεψαν το Ναό σε πυριτιδαποθήκη...    
    Βεβαίως!.. Να μην ξεχνούμε και την καταστροφή που δέχτηκε το Μνημείο, όταν τα κανόνια του Μοροζίνι προκάλεσαν την έκρηξη της πυριτιδαποθήκης αυτής.    
    Όλα αυτά είναι γνωστά, δεν διαφωνώ μαζί σας. Όμως, επιτρέψτε μου, να σας πω κάτι που διαπίστωσα, και από το βίντεο που προβάλλεται αυτή τη στιγμή στον προθάλαμο των Γλυπτών. Έχω κάποιες τεχνικές γνώσεις ξέρετε...    
    !..    
    Και μπορώ να καταλάβω πώς, κάποιος μπορεί να πάρει τα αρχιτεκτονικά μέλη ενός κτιρίου για να διαφυλάξει, και πώς να τα αρπάξει! Η γνώμη μου και η άποψή μου είναι ότι, τα Γλυπτά αυτά ο Ελγίνος τα ξήλωσε δια της βίας! Τα καθαίρεσε, τα αποκαθήλωσε από το ναό του Παρθενώνα και, αν μπορούσε να δέσει ολόκληρο το βράχο της Ακροπόλεως, να τον σύρει ως την Αγγλία, θα το έκανε! Είμαι σαφέστατος. Δεν πήρε κάτι να διαφυλάξει ο Λόρδος Έλγιν από τη χώρα μου, αλλά έβαλε στο μάτι τα Γλυπτά, του άρεσαν και βρήκε έναν κομψό τρόπο με τις “άδειες” και όλα αυτά που ισχυρισθήκατε, να τα κλέψει.    
    !...    
    Νομίζω λοιπόν, ότι ο ισχυρισμός σας περί διαφυλάξεως των Γλυπτών, πέφτει στο κενό.    
    Ναι, πιθανόν... Αλλά αυτό που σίγουρα θα συνέβαινε εάν ο Λόρδος Έλγιν δεν έπαιρνε αυτά τα Γλυπτά από τον Παρθενώνα, είναι ότι αυτά δεν θα υπήρχαν σήμερα καν! Ενώ ύστερα από το επιχείρημα του Λόρδου, τα Γλυπτά κατέληξαν στο Βρετανικό Μουσείο και τα τελευταία διακόσια χρόνια, αναπαύονται εδώ σώα και αβλαβή.    
    Δεν θα επιμείνω άλλο, θα στρέψω αλλού τη συζήτησή μας. Πριν λίγες εβδομάδες, δημοσιεύτηκαν φωτογραφίες των Γλυπτών του Παρθενώνα στον Ελληνικό Τύπο, που τα δείχνουν σκεπασμένα με λινάτσες πλαστικά καλύμματα, προκειμένου αυτά να μην καταστρέφονται, να μην φθείρονται, από τα νερά της βροχής που έμπαιναν από την οροφή του κτιρίου του Βρετανικού Μουσείου. Έτσι “φυλάγουν” σήμερα οι Βρετανοί τα Γλυπτά που πήραν από την πατρίδα μου, με το πρόσχημα να τα περισώσουν;    
    Ναι, βεβαίως. Δεν θα διαφωνήσω καθόλου σ’ αυτό. Ήταν πραγματικά γελοίο, γίναμε όλοι εμείς ρεζίλι, να τρέχουμε έντρομοι να καλύψουμε τα Μάρμαρα με πλαστικά καλύμματα όπως είπατε, και οι Έλληνες δημοσιογράφοι, οι φωτορεπόρτερ να γελούν μαζί μας και να μας φωτογραφίζουν... Αλλά πιστέψτε με, εκείνο το βράδυ είχαμε να κάνουμε με μια πραγματική θεομηνία! Μια καταιγίδα που όμοιά της, εμείς οι κάτοικοι του Λονδίνου, είχαμε πάρα πολλά χρόνια να δούμε!.. Τι να σας πω; Δεν δικαιολογούμαι βεβαίως, όλα όμως, ήταν απρόβλεπτα. Και δεν διαφωνώ καθόλου ότι το συμβάν αυτό, μας εξέθεσε και σαν μουσείο και σαν κράτος, πράγματι, σε όλη την οικουμένη! Όμως, ήταν πέρα από τις δυνατότητές μας, θέλω να το δεχτείτε αυτό.    
    Εκείνο που δεν είδα πουθενά και αναρωτιέμαι, που μπορεί να βρίσκονται, είναι τα Γλυπτά που άρπαξε, ξήλωσε ο Ελγίνος και από το ναό του Επικουρείου Απόλλωνα. Βρίσκονται όντως, κάπου αλλού αυτά τα Γλυπτά; ΄Η “σαπίζουν” σε κάποιες υπόγειες αποθήκες του Μουσείου σας, μήπως;     Όχι, δεν υπάρχουν άλλα Γλυπτά. Εκτός από αυτά που είδατε κάτω στις αίθουσες του Μουσείου. Και είναι τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Ο Λόρδος Έλγιν, μόνο από εκεί πήρε Μάρμαρα...
    Όχι, πήρε και από το ναό του Επικουρείου Απόλλωνα στις αρχαίες Βάσσες, Φιγαλία, κοντά στην Ολυμπία. Είναι το άλλο μεγάλο δίδυμο έργο του Ικτίνου και του Φειδία, όμοιο με αυτό του Παρθενώνα.    
    Ναι; Αλήθεια;    
    Αλήθεια, ίσως και καλύτερο! Δεδομένου ότι ο Ικτίνος, για πρώτη φορά σ’ αυτόν (το ναό του Επικουρείου Απόλλωνα), χρησιμοποίησε τις πρώτες κολώνες-πεσσούς (αντισεισμικές) για τις στατικές ανάγκες του κτιρίου.    
    Δεν το γνωρίζω καθόλου. Πως είπατε το όνομα του Μνημείου;    
    Ναός του Επικουρείου Απόλλωνα...
    (Ο κ. Χάμιλτον σημειώνει). Όχι πρώτη φορά το ακούω... Δεν το γνωρίζω.    
    Το γνωρίζω εγώ.    
    Μπορεί να είναι αλήθεια. Δεν ξέρω, σας υπόσχομαι να το ερευνήσω. Αλλά ας μη μας διαφεύγει ότι ο Λόρδος Έλγιν, ήταν ένας συλλέκτης και σαν τέτοιος, πιθανώς, να μάζεψε και κάποια πράγματα από αλλού της Ελλάδος, όχι μόνον από τον Παρθενώνα;    
    Δεν ήταν συλλέκτης και δεν ενεργούσε σαν τέτοιος. Γιατί αν σας πάω σήμερα στο ναό του Επικουρείου Απόλλωνα, που ακόμα είναι δύσκολη η προσέγγιση του επισκέπτη σ’ αυτόν -1.100 μ. υψόμετρο πάνω σε δύσβατα βουνά, πόσο μάλλον τότε με ανύπαρκτους δρόμους και ατραπούς- ο κ. Ελγίνος έκανε, το πιθανότερο, μια μεγάλη εκστρατεία για να αποκομίσει λάφυρα τα Γλυπτά του Ναού αυτού, για των οποίων τη μεταφορά, ίσως, χρειάστηκε και ολόκληρη στρατιωτική δύναμη! Συνεπώς, δεν επρόκειτο για συλλέκτη, αλλά για κάποιον κοινό πλιατσικολόγο!    
    Είστε σίγουρος ότι ήταν ο Λόρδος Έλγιν αυτός;
    Δεν έχει σημασία το πόσο σίγουρος είμαι εγώ, σίγουροι είναι οι Έλληνες ιστορικοί και αρχαιολόγοι. Εγώ απλά, μεταφέρω τις απόψεις τους. Ναι, ήταν αυτός. Και αφού δεν εκτίθενται εδώ αυτά τα Γλυπτά, δεν αποκλείεται ο Ελγίνος, να τα πούλησε σε κάποιο άλλο μουσείο ή να βρίσκονται κάπου αλλού στην Αγγλία, σήμερα.    
    Αυτή είναι μια πολύ ειδική ερώτηση που μου κάνετε, δεν γνωρίζω ειλικρινά, δεν μπορώ να σας απαντήσω. Θα το ελέγξω αύριο, σας το υπόσχομαι. Να είστε σίγουρος.
     Να περάσουμε σε μια καθαρώς, προσωπική ερώτηση, η οποία εμπεριέχει και το πολιτικό σκέλος, αλλά εγώ δεν θέλω να μου απαντήσετε έτσι. Θέλω να μου απαντήσετε ως Άγγλος, ως Βρετανός πολίτης...    
    Ναι, γιατί όχι;    
    Γιατί αντιδράτε τόσο πολύ στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα; Μήπως, γιατί κατ’ αυτόν τον τρόπο, ανοίγει ο δρόμος και για την επιστροφή στις πατρίδες τους, όλων των άλλων Ελληνικών αλλά και Αιγυπτιακών, κυρίως, θησαυρών, ως των πιο σημαντικών του Βρετανικού Μουσείου;    
    Βεβαίως, ναι. Αυτό είναι η απόλυτη αλήθεια. (Γελάμε και οι δυο δυνατά). Αυτό το Μουσείο είναι πιθανώς, ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου. Με εκθέματα από όλη την Οικουμένη...    
    Συγνώμη που σας διακόπτω, και ανεξαρτήτως της συζητήσεως που κάνουμε, θα πρέπει να σας συγχαρώ και να σας πω ότι το Βρετανικό Μουσείο, πράγματι, είναι το καλύτερο από όλα τα μουσεία που έχω δει, έχω επισκεφθεί μέχρι σήμερα εκτός Ελλάδος.
    Ω, σας ευχαριστώ πάρα πολύ!.. Είναι υπέροχο λοιπόν, γιατί εκθέτουμε εδώ συλλογές από όλον το κόσμο, εκτός των Ελληνικών των Αιγυπτιακών που είπατε, των Κινέζικων και άλλων. Το πιο σημαντικό όμως, είναι οι επισκέπτες μας, έχουν πρόσβαση στο Μουσείο μας χωρίς εισιτήριο, επτά ημέρες την εβδομάδα!..    
    Εγώ θα επιμείνω λίγο ακόμα, σ’ αυτό το ευαίσθητο σημείο της επιστροφής των Γλυπτών και θα σας ρωτήσω, αν μπορούσαν οι Βρετανοί σε μια ένδειξη καλής θελήσεως, να επιστρέψουν ένα μέρος των Γλυπτών του Παρθενώνα στη χώρα μου; Κάτι ανάλογο έκαναν οι Ρώσοι, όσον αφορά  τη “Συλλογή Κωστάκη”. Την έχετε υπ’ όψη σας αυτή τη συλλογή;    
    Ναι, βεβαίως. Την ξέρω πολύ καλά. Αλλά η “Συλλογή Κωστάκη” είναι ιδιωτική.    
    Όχι, δεν είναι. Ήταν. Τώρα και αυτή ανήκει στη Ρωσική Κυβέρνηση, η οποία έδωσε την άδειά της σε κάποια κομμάτια της Συλλογής, να μετακομίσουν, να εγκατασταθούν μονίμως, στην Ελλάδα.    
    Εν πάση περιπτώσει, η θέση μας και η άποψή μας είναι, ότι τα Γλυπτά αυτά δεν πρέπει ποτέ, όλα ή λίγα, να μετακινηθούν από την Αγγλία. Γιατί όπως σας είπα, και είπατε κι εσείς, μια τέτοια πράξη, ανοίγει το δρόμο και για την επιστροφή όλων των άλλων ξένων εκθεμάτων που έχουμε εδώ. Τρέφουμε μεγάλη συμ-πάθεια για τους Έλληνες, τον Ελληνικό λαό, διατηρούμε πολύ καλές σχέσεις μαζί τους και κατανοούμε την αγωνία τους. Την αγάπη τους για κάτι που είναι σίγουρα, δικό τους. Είναι η ιστορία τους ο πολιτισμός τους. Από την άλλη μεριά όμως, ύστερα από τόσα χρόνια, αυτά ανήκουν λίγο και σε μας. Έχουν γίνει και δική μας ιστορία. Πάρα πολλά από τα παιδιά μας, επιμορφώνονται σπουδάζουν, μελετούν πάνω σ’ αυτά τα Γλυπτά!
    Ν΄ αλλάξω λίγο την ερώτησή μου, και να σας πω αυθαίρετα, εάν γίνονταν από Ελληνικής πλευράς η πρόταση, να αγοραστούν αυτά τα Γλυπτά του Παρθενώνα από την Ελλάδα... Έναντι υψηλού ποσού χρημάτων φυσικά. Η θέση σας θα ήταν πάλι η ίδια; Υπάρχει πρόσφατο προηγούμενο σε μια δημοπρασία της Ν. Υόρκης.    
    Τα Γλυπτά του Παρθενώνα για  την Αγγλική Κυβέρνηση και το Βρετανικό Μουσείο, δεν αντιπροσωπεύουν χρήματα. Εξ’ άλλου πως μπορεί κανείς να εκτιμήσει την αξία τους, αφού δεν υπάρχει τιμή! Είναι ανεκτίμητα! Ότι εκθέτουμε εδώ, είναι πέραν κάθε οικονομικού κόστους και οφέλους.    
    Γνωρίζετε ότι κάποια παρόμοια διαμάχη, από πλευράς Γερμανών, ξέσπασε μεταξύ αυτών και των Ρώσων, για τους “Θησαυρούς του Πριάμου” της Τροίας που ανέσκαψε ο Σλήμαν; Οι Γερμανοί, απαίτησαν από τους Ρώσους να τους επιστρέψουν τους Θησαυρούς αυτούς, αλλά οι Ρώσοι τους απάντησαν: “Εσάς τι σας νοιάζει; Γιατί ενδιαφέρεστε γι΄ αυτούς; Δικοί σας είναι; Εάν μια μέρα χρειαστεί να τους επιστρέψουμε σε κάποιους, αυτοί θα είναι οι Έλληνες στους οποίους και ανήκουν!..”.    
    Ναι, το γνωρίζω. Αλλά ο Λόρδος Έλγιν, έχω να σας πω ακόμα, δεν ενδιαφέρονταν για χρήματα. Ήταν ένας άνθρωπος παθιασμένος με την τέχνη...    
    Όχι, δεν ήταν! Και δεν ήταν γιατί, εδώ σ’ αυτό το χαρτί του Μουσείου που μου δώσατε, γράφει σαφέστατα ότι ο κ. Έλγιν, πούλησε τα “Μάρμαρα” αυτά στην Αγγλική Κυβέρνηση το 1816...    
  
  Για πολύ λίγα χρήματα...    
    Δεν έχει σημασία για πόσα; Σημασία έχει ότι το Μουσείο τα αγόρασε, και αυτός τα πούλησε. Όσα και να πήρε, του έφταναν, πιθανόν. Αλλά πέστε μου; Υπάρχει συγγένεια μεταξύ εσάς και του κ. Χάμιλτον,  που αναγράφεται στην αίθουσα των Ελληνικών Αγγείων;    
    Όχι, καμιά. Απολύτως, καμιά. Απλή συνωνυμία.
    Κράτησα την σκληρότερη ερώτηση για το τέλος...
    Είμαι  έτοιμος να την ακούσω.    
    Γνωρίζω ότι ο Βρετανικός λαός, είναι ένας λαός που αγαπάει την Παράδοση, αγαπάει την Ιστορία. Είναι ένας λαός πεισματάρικος, που ότι βάζει ως στόχο, τελικώς, το πετυχαίνει. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά ενός λαού, εμένα μου αρέσουν και σας τα καταλογίζω, υπέρ. Πως νοιώθετε όμως, στ’ αλήθεια, όταν αυτή τη στιγμή στο Βρετανικό Μουσείο, παρουσιάζεται με "υπερηφάνεια" σε πάνω από 6 εκατομμύρια επισκέπτες το χρόνο από όλον τον κόσμο, έναν κλεμμένο Ελληνικό θησαυρό; Κοντολογίς, έναν θησαυρό και έναν πολιτισμό, που δεν είναι δικός σας;    
    Είμαστε ένα διεθνές μουσείο...    
    Πάρα πολύ διπλωματική απάντηση. (Γελούμε και οι δυο αλλά ο κ. Χάμιλτον βιάζεται να συνεχίσει). 
    Όχι, όχι! Πράγματι είμαστε. Είμαστε ένα διεθνές μουσείο! Και έχουμε 6,5 εκατομμύρια εκθέματα, από τα πιο φημισμένα μέρη του κόσμου!.. Ακούστε με. Σ’ αυτή τη χώρα επισήμως, το 60% των κατοίκων μας, είναι υπέρ της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Και μας βομβαρδίζουν συνεχώς, με γράμματα σχόλια στις εφημερίδες, επικρίσεις πάνω σ΄ αυτό θέμα. Αυτό δεν θα γίνει όμως ποτέ (επιστροφή των Γλυπτών).! Γιατί δεν το επιθυμεί, όπως σας είπα, ούτε η Αγγλική Κυβέρνηση, ούτε το Βρετανικό Μουσείο. Το λέω και πάλι, κατανοούμε τα συναισθήματά σας, τις απόψεις σας, σας δίνουμε απόλυτο δίκιο. Είναι δικά σας. Από την άλλη μεριά όμως, κι εσείς πρέπει να καταλάβετε ότι αυτά, αποτελούν μέρος και της δικής μας ιστορίας...    
    Προσωπικά το κατανοώ, γι αυτό και σας είπα από την αρχή ότι δεν θα έχει πολιτική χροιά, πολιτικό λόγο η συζήτησή μας. Είναι και δική μου άποψη, αν αυτά τα Γλυπτά μια μέρα έρθουν στην Αθήνα, για να τα βλέπουν μόνον μερικές χιλιάδες επισκέπτες το χρόνο, καλύτερα να μείνουν εδώ, και να τα βλέπουν πάνω από 6,5 εκατομμύρια άνθρωποι, από όλον τον πλανήτη! Κάποιες χιλιάδες από αυτούς τους επισκέπτες, θα κατηφορίσουν σίγουρα και προς την Ελλάδα, να δουν τα υπόλοιπα.  Έτσι κι αλλιώς, Ελληνικά θα είναι πάντα. Όπου κι αν είναι, εδώ ή εκεί.    
    Ναι, πράγματι, έτσι είναι. Θα συμπληρώσω μόνο στα λόγια σας τη σημαντική παρατήρηση. Τα Γλυπτά του Παρθενώνα αυτή τη στιγμή, όπως εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο, είναι ότι καλύτερο έχει να επιδείξει η χώρα σας, είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές της, για κάθε ξένο που επισκέπτεται την Αγγλία και το Βρετανικό Μουσείο. Θέλω να το πιστέψετε αυτό που λέω, είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές σας, εκτός Ελλάδος!..



 Εφημερίδα “Γνώμη της Χαλκιδικής” Αριθ. Φύλλου 445/ 27ης Μαρτίου 1999.
 Περιοδικό “Αέροπος” τεύχος αριθ. 29,  Ιανουάριος - Φεβρουάριος 2000

Δεν υπάρχουν σχόλια: